Verdienmodel “Spaghetticode” van Capgemini

Mijn mond valt steeds een stukje verder open bij het kijken naar Zembla over Capgemini. Softwarebedrijf Capgemini krijgt de opdracht om ICT-systeem van de Sociale Verzekeringsbank voor AOW en kinderbijslag te moderniseren. Capgemini levert uiteindelijk software die niet blijkt te werken.  Zembla: “Deskundigen noemen de mislukkingen ‘spaghetticode’, oftewel onleesbare software. De overheid trekt uiteindelijk de stekker uit het systeem, zonder dat het maar één dag heeft gefunctioneerd. Vreemd genoeg zijn de rekeningen van Capgemini gewoon betaald. De schade: tientallen miljoenen euro’s belastinggeld blijken te zijn verdwenen.“

Ongelooflijk dat een bedrijf bewezen slecht werk kan afleveren, zonder hiervoor verantwoordelijk te worden gehouden. In de uitzending gaat het niet over één voorbeeld dat naar voren komt, maar over meerdere grote projecten waar veel geld is verdiend aan niet-opgeleverde slechte software. Soms is het moeilijk om te beoordelen of iets goed of slecht is, maar als meerdere experts aangeven dat code slecht is geschreven dan is dit zo. Als weerwoord geeft Capgemini overigens dat dit gemiddeld genomen de standaard is van software op de markt. Ik mag toch hopen dat dit ook niet waar is?!

Media-aandacht

Wat mij verbaast is dat ik het pas na vier dagen hoor. Is er wel voldoende ophef over deze kwestie? Heb ik even geslapen? Oké ik ben druk met een paar projecten bezig dus soms ontgaat ij wel eens iets. Ik luister wel veel radio en daar heb ik het niet voorbij horen komen. De vluchtingenproblematiek domineert de media, wat niet onterecht is overigens. Toch zou het onjuist zijn als deze openbaringen geen navolging krijgen. Gelukkig vind ik online berichten op fd.nl, nrc.nl, geenstijl , computable. Het CDA pleit voor een debat. Ook ik besteed hier graag aandacht aan deze kwestie, om mijn verontwaardiging te delen en om kenbaar te maken dat dit anders moet. 

Communicatie en het schrijven van code

Het maken van een softwareprogramma vereist goede onderlinge communicatie. Duidelijk is dat de methode die Capgemini in deze projecten hanteert niet succesvol is. De afstand tot de eindgebruiker moet niet te groot worden. Een veelgebruikte methode om software te ontwikkelen is de Scrum-methode. Verschillende rollen zijn hierbij helder beschreven en contactmomenten zijn frequent. Een van de rollen wil ik hier uitlichten en dat is de product-owner. Deze persoon moet de belangen van de eindgebruiker vertegenwoordigen. Vaak lopen scrums stroef als de productowner op te grote afstand is, of te vaak afwezig is. In de uitzending blijkt dit het geval met de heer Berkleef. Hij zat in de rol van productowner en is bewust op grote afstand gehouden. Hij wist wat de klant nodig had, maar kon niet in contact komen met het team van codemakers. Om goed te code te kunnen schrijven is het toch echt belangrijk om hen te laten begrijpen hoe de klant ermee moet werken. Echte contactmomenten zijn cruciaal.

Taalbarrière

Code schrijven voor complexe software vereist denkwerk en veel uitvoering. Dat je een deel van de uitvoering uitbesteedt naar bijvoorbeeld India als productiewerk is best mogelijk. De taalbarrière is echter problematisch. Een specifieke programmeertaal is dan weliswaar universeel, maar in de code komen ook de woorden voor die met de inhoud te maken hebben. Als er vreemde terminologie wordt gebruikt zorgt dit voor verwarring. Daarnaast moet degene die programmeert goed begrijpen welke functie hij aan het programmeren is. Als iemand de inhoud niet kent ligt miscommunicatie op de loer. Verder is de code wellicht universeel, maar iedere programmeur bedenkt een andere weg naar Rome. Meerdere wegen kunnen goed en efficiënt zijn. De wegen gemaakt door Capgemini zitten echter vol gaten en bovendien leiden ze niet naar Rome.

Goed opdrachtgeverschap

De oud manager van UWV maakt duidelijk dat het ontbreken van goed opdrachtgeverschap ruimte geeft voor dit soort falen. Er moeten vooraf heldere afspraken zijn over wanneer een project succesvol is. Wat zijn de vereisten? En wat als het niet voldoet? Degene die de opdracht ondertekent moet echt wel weten waar hij het over heeft en kan niet zeggen “persoonlijk heb ik helemaal geen verstand van ICT ”zoals de voormalig manager zei, en volledig leunen op de expertise van een externe adviseur (de deskundige manager/zzp’er op wie hij volledig leunde bleek een mol van Capgemini te zijn, bron Computable).

Echt verbazingwekkend. Goed opdrachtgeverschap is een verantwoordelijkheid van de opdrachtgever. Als de overheid dit onvoldoende kan dan moeten we daarin investeren. Tegelijkertijd ligt hier ook verantwoordelijkheid bij de opdrachtnemer. In de projecten waar ik aan werk vind ik het mijn taak om een opdracht helder te krijgen, om de opdrachtgever uitleg te geven, zodat hij of zij een goede opdrachtgever kan zijn. Capgemini mist hier de boot, maar let op de innovatieve bedrijven die dit wel goed oppakken en binnen kortere tijd met minder mensen wel een product opleveren dat werkt. Iedere ambtenaar die nu een ICT-project onder zich heeft, in het bijzonder die bij Capgemini, kan zich achter zijn oren krabben. En mijn advies, kijk naar andere bedrijven dan de gevestigde orde en geef hen de kans om het beter te doen.

Ik hoop dat deze uitzending van Zembla oren en ogen doet openen, zowel in de politiek als bij de overheid. Die van mij staan in ieder geval wijd open en vanuit mijn communicatie-expertise draag ik graag mijn steentje bij.

Ken je de uitzending nog niet? Kijk de aflevering ‘de spagetthicode” hier.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *